🚩 TỰ HỌC PHẬT NÊN BẮT ĐẦU TỪ ĐÂU?

MUỐN TỰ HỌC PHẬT

NÊN BẮT ĐẦU TỪ ĐÂU?

HỎI: Hiện nay có quá nhiều kinh sách, báo mạng về Phật giáo, với lượng thông tin, kiến thức đồ sộ như thế thật khó cho người mới học Phật. Xin quý Báo giới thiệu cho tôi biết một số tác phẩm căn bản, đáng tin cậy để tìm hiểu về Phật pháp. Về báo mạng, nên tìm hiểu, nghiên cứu Phật học và văn hóa Phật giáo trên những trang mạng nào? (HẠNH QUYÊN, hanhquyen206@gmail.com)

ĐÁP:

Bạn Hạnh Quyên thân mến!

Đạo Phật trên thế giới hiện có hai truyền thống lớn, đó là Phật giáo Nam tông (Nguyên thủy) và Phật giáo Bắc tông (Phát triển). Trong mỗi truyền thống lại có nhiều tông phái khác nhau. Về căn bản lịch sử và giáo lý, các truyền thống và tông phái Phật giáo đều giống nhau, song bên cạnh đó cũng có một số khác biệt.

Bạn có thể tìm hiểu cuộc đời Đức Phật

một cách thi vị hơn qua sách

Đường xưa mây trắng

của Thiền sư Thích Nhất Hạnh.

Đặc điểm của Phật giáo Việt Nam là dung hội cả hai truyền thống Phật giáo lớn của thế giới với nhiều tông phái, hệ phái khác nhau. Trước thực tiễn kinh sách Phật học và văn hóa Phật giáo vô cùng phong phú, đa dạng như hiện nay, người tự tìm hiểu Phật pháp sẽ lúng túng và mất thời gian nếu không được định hướng đúng đắn.

Để tự tìm hiểu, nghiên cứu Phật pháp, thiển nghĩ trước nên tiếp cận từ lịch sử, giáo lý, sau mới đến văn hóa và các phương diện khác của Phật giáo.

Về lịch sử Phật giáo, bạn có thể bắt đầu với sách Đức Phật lịch sử của Schumenn (Trần Phương Lan dịch), sách Đức Phật Gotama của Hajime Nakamura (Trần Phương Lan dịch). Đây là hai biên khảo tiêu biểu về lịch sử Đức Phật dựa vào văn bản học và khảo cổ học có uy tín trên thế giới. Bạn có thể tìm hiểu cuộc đời Đức Phật một cách thi vị hơn qua sách Đường xưa mây trắng của Thiền sư Thích Nhất Hạnh.

Ngoài ra, bạn nên tìm hiểu thêm về Phật giáo Việt Nam qua sách Lịch sử Phật giáo Việt Nam của Lê Mạnh Thát và sách Việt Nam Phật giáo sử luận của Nguyễn Lang (bút hiệu của Thiền sư Thích Nhất Hạnh).

Về giáo lý căn bản, thiển nghĩ bạn nên đọc sách Đức Phật và Phật pháp của Trưởng lão Narada (Phạm Kim Khánh dịch), sách Trái tim của Bụt của Thiền sư Thích Nhất Hạnh, sách Phật học phổ thông của Hòa thượng Thích Thiện Hoa, sách Phật học cơ bản (Giáo trình do Ban Hoằng pháp Trung ương soạn).

Đặc biệt, nếu hội đủ duyên lành bạn nên đọc thẳng vào kinh tạng, Kinh tạng Nikaya (gồm kinh Trường bộ, kinh Trung bộ, kinh Tương ưng bộ, kinh Tăng chi bộ, kinh Tiểu bộ) và Kinh tạng A-hàm (gồm kinh Trường A-hàm, kinh Trung A-hàm, kinh Tăng nhất A-hàm, kinh Tạp A-hàm). Tất cả giáo lý căn bản, bao gồm cả pháp học lẫn pháp hành đều nằm trọn trong hai bộ kinh này. Về sau, tùy nhân duyên bạn có thể tìm hiểu thêm Luận tạng, kinh Đại thừa, các Sớ chú giải…

Sách chuyên khảo về văn hóa Phật giáo từ Ấn Độ, Trung Quốc, Việt Nam… hiện có rất nhiều, bạn cứ tùy duyên tham khảo.

Về thông tin, bạn có thể đọc và xem tin tức Phật giáo trên Giác Ngộ online (giacngo.vn) - Cơ quan ngôn luận của GHPGVN TP.HCM, phatgiao.org.vn - Cổng thông tin điện tử của Ban Thông tin-Truyền thông T.Ư; Phật sự online (phatsuonline.com) - Cổng thông tin Văn phòng TƯGH. Ngoài ra, thuvienhoasen.org (do cư sĩ Tâm Diệu chủ trương ở nước ngoài) cũng đăng tải khá nhiều kinh sách, các bài khảo luận, nghiên cứu Phật học với nhiều thể loại. Còn nhiều trang mạng Phật giáo khác nữa chuyên sâu về giáo lý và pháp hành của riêng từng tông phái, hệ phái, pháp môn. Sau khi học xong phần căn bản Phật pháp, bạn có thể tự tìm hiểu, nghiên cứu và học hỏi thêm ở các trang này.

Những kinh sách hay trang mạng mà chúng tôi giới thiệu chỉ là gợi ý ban đầu, có tính tổng quan. Quan trọng nhất, bạn cần kết duyên với một số vị Tăng (Ni) để được trực tiếp trợ duyên, hướng dẫn chi tiết trong quá trình tự học Phật.

Chúc bạn tinh tấn!

TỔ TƯ VẤN
(tuvangiacngo@yahoo.com)

 (Giác Ngộ Online)

SÁCH PHẬT GIÁO
CHO NGƯỜI MỚI BẮT ĐẦU

Người mới vào đạo Phật nên đọc những cuốn sách gì?

Đó là một câu hỏi thường gặp, và bài viết này giới thiệu 10 cuốn sách giải thích những điều căn bản của Phật giáo - theo quan điểm của các truyền thống khác nhau - cũng như một số chủ đề chuyên sâu hơn. [Người biên tập Lưu ý: Phật tử Tây Tạng nên xem xét các giáo lý Lamrim khác nhau từ Lama Tsongkhapa và các giáo lý tuyệt vời khác.]

Mặc dù có vẻ hơi nghịch lý, nhưng cách dễ dàng hơn để tìm hiểu về Phật giáo là trước tiên hãy bắt đầu với những cuốn sách nhập môn hiện đại về đạo Phật và chỉ sau đó mới chuyển sang đọc các văn bản thuộc bộ Tam tạng Thánh Điển Pali Canon (Tipitaka)

Các sách giới thiệu về Phật giáo giải thích các khái niệm quan trọng nhất, giải thích lý do tại sao chúng có liên quan đến nhau và sẽ giúp bạn hình thành bản đồ học Phật về tất cả các khái niệm Phật giáo khác nhau phù hợp và tương tác lẫn nhau. Những sách này cũng rất hữu ích vì cấu trúc Kinh tạng Pali không giúp cho người mới bắt đầu học Phật.

Một khi bạn đã nắm được căn bản về các khái niệm, hãy đi tiếp trong việc học hỏi Kinh tạng (Sutta Pitaka) theo tốc độ của riêng bạn, và với những chủ đề bạn thấy thú vị hoặc hay nhất.

1. Những gì Đức Phật Dạy bởi Walpola Rahula

Đây có lẽ là cuốn sách giới thiệu về Phật giáo được đọc nhiều nhất. Nó rất ngắn và rất rõ ràng, có khoảng 100 trang, tùy thuộc vào kích thước và định dạng phông chữ. Nó mô tả các khái niệm Phật giáo quan trọng nhất, đó là Tứ diệu đế, Tâm trong Phật giáo, Bát chính đạo, Thiền định và nhiều hơn nữa.

Nếu bạn không biết gì về Phật giáo, đây là cuốn sách để bắt đầu. Nó sẽ giúp bạn tạo một bản đồ học Phật cho riêng mình, sau đó bạn có thể sử dụng để điều hướng xung quanh và sau đó tìm ra những gì bạn muốn đọc tiếp theo. Ngoài ra, bạn cũng có thể dùng nó để thử nghiệm như nhúng ngón tay vào nước xem nóng lạnh và xem Phật giáo có phù hợp với bạn hay không. Dù bằng cách nào, bạn sẽ không sai với điều này. [1]

Link đọc sách bản dịch Việt

https://thuvienhoasen.org/a13930/nhung-dieu-duc-phat-da-day
https://thuvienhoasen.org/p22a12221/1/duc-phat-da-day-nhung-gi

2. Với Từng Mỗi Hơi Thở (With Each and Every Breath) của Tỳ khưu Thanissaro

Thiền là một pháp thực hành quan trọng đối với các Phật tử vì nó tăng cường và làm êm dịu tâm trí, nhưng cũng giúp người Phật tử trên con đường hướng tới giác ngộ giải thoát và Niết bàn.

Được tóm lược trong một vài từ, Với Từng Mỗi Hơi Thở  là một cuốn sách hướng dẫn thiền định. Nền tảng được xây dựng dựa trên những lời dạy của Đức Phật, cũng như việc học hỏi của một Phật tử tiếp theo để hiểu biết sâu rộng hơn một số giáo lý cô đọng của Đức Phật.

Điều làm cho cuốn sách này nổi bật hơn so với những cuốn sách khác là nó dễ tiếp cận với người đọc, và thiền hơi thở được gọi là anapanasati, cũng là trọng tâm của cuốn sách.

Bên cạnh đó, mục tiêu cuối cùng là giác ngộ và niết bàn, thiền hơi thở giúp hành giả đạt được trạng thái chánh niệm trong cuộc sống hàng ngày. Chỉ riêng điều này đã khiến nó trở thành một pháp thực hành hữu ích, ngay cả đối với những người không muốn đầu tư đầy đủ vào việc hiểu biết tất cả những điều phức tạp của Phật giáo. [2]

Link sách dịch tiếng Việt:

https://thuvienhoasen.org/a33953/voi-tung-moi-hoi-tho-huong-dan-hanh-thien

3. Chánh Niệm Giảng Bằng Ngôn Ngữ Thông Thường (Mindfulness in Plain English) của Henepola Gunaratana

Chánh niệm giảng bằng ngôn ngữ thông thường  là một cuốn sách khác tập trung vào thiền định. Đây là một trong những sách nhập môn Phật giáo nổi tiếng nhất. Nó kết hợp và trình bầy một cách trang nhã cả “lý do” bạn nên thiền và “cách” để thực hành thiền. Với phong cách viết hấp dẫn của mình, tác giả giải thích tất cả các phần chuyển động liên quan đến thiền, lý thuyết và thực hành.
Nếu Với Từng Mỗi Hơi Thở (With Each and Every Breath)  tập trung vào thiền thở và các kỹ thuật đằng sau nó - anapanasati -, thì Chánh niệm trong tiếng Anh thuần túy sẽ tiến thêm một bước nữa trong việc tìm kiếm minh sát tuệ vipassana.

Trong tư tưởng Phật giáo, vipassana (Thiền Quán hay Thiền Tuệ) là món quà của việc nhìn thấy bản chất thực của thực tại và cách mọi thứ tương tác với nhau (một sự tỉnh giác sáng suốt về những gì xuất hiện đúng như chính chúng xuất hiện.)

Thiền niệm hơi thở (anapanasati) được chia thành 16 giai đoạn, và trong mỗi giai đoạn, hành giả đạt được sự nhận thức và kiểm soát cao hơn. Vipassana là giai đoạn cuối cùng của thiền niệm hơi thở. Như vậy, vipassana và anapanasati không tách rời nhau, mà cái nọ là đỉnh cao của cái kia. [3] Ghi chú thêm: Có hai loại thiền là thiền Định (Samatha) và thiền Quán (Vipassana). Thiền Định là sự phát triển định tâm và thiền quán Vipassana là sự phát triển trí tuệ. Thiền Định (Samatha) là nền tảng quan trọng cho thiền quán Vipassana. Thiền Vipassana là một cách thức hành thiền đơn giản và thực tế nhất để đạt đến sự thanh thản an lạc thực sự cho tâm hồn

Link sách dịch tiếng Việt:

https://thuvienhoasen.org/a24874/chanh-niem-giang-bang-ngon-ngu-thong-thuong

4. Tám bước chánh niệm để hạnh phúc: Bước đi trên Con đường của Đức Phật của Bhante Henepola Gunaratana

Tiêu đề nghe rất giống một bài báo về tự học ngẫu nhiên từ báo Huffington Post, vì vậy sẽ dễ hiểu nếu bạn nghi ngờ sau khi đọc nó. May mắn thay, nội dung của cuốn sách rất nghiêm túc, có cấu trúc, giải thích và tư duy hay.

Trong Phật giáo, mỗi người đều bị cuốn trong vòng sinh tử khổ đau và tái sinh được gọi là luân hồi. Mục đích của Phật giáo là để cá nhân thoát khỏi vòng đau khổ này bằng cách đạt được niết bàn.

Để chấm dứt vòng luân hồi và đạt được niết bàn, người ta phải tuân theo một quá trình gọi là Bát Chánh Đạo, đây là một trong những khái niệm trọng tâm của Phật giáo.

Tám Bước Chánh Niệm Để Hạnh Phúc sử dụng Bát Chánh Đạo làm nền tảng trí tuệ của nó, và sau đó xây dựng trên mỗi Con Đường với những lời khuyên thực tế, thiết thực để áp dụng trong cuộc sống hàng ngày.

Một trong những từ rất thường thấy trong cuốn sách này là khéo léo và đó không phải là điều ngẫu nhiên. Sau một thời điểm nhất định, sống tốt đòi hỏi phải có kỹ năng sâu rộng và cuốn sách này khám phá cách khéo léo trong phán đoán của bạn, các mối quan hệ của bạn với bạn bè, quản lý cơn giận và hơn thế nữa. [4]

Link sách dịch tiếng Việt
https://thuvienhoasen.org/p21a3942/bat-chanh-dao 

5. Cuốn sách Tây Tạng về Sống và Chết của Sogyal Rinpoche

Như tên của nó, cuốn sách này được viết theo truyền thống Phật giáo Tây Tạng, cụ thể là Kim Cương thừa. Nó tập trung nhiều vào chu kỳ sống, chết và tái sinh, và giải thích các quá trình đằng sau nó ở cấp độ người đọc mới bắt đầu.

Về cốt lõi, nó giải thích những gì tâm thức trải qua sau khi chết và những trải nghiệm có thể dẫn đến giải thoát hoặc tái sinh và cách điều hướng chính xác thông qua những trải nghiệm này.

Nhiều chủ đề quan trọng của Phật giáo được nói đến trong cuốn sách như: vô thường, tâm thức và bản chất thực sự của nó, thiền định, nghiệp và luân hồi, điều gì xảy ra vào lúc chết và hơn thế nữa.

Đối với độc giả phương Tây đã quen với truyền thống triết học Platon và cách tiếp cận không chắc chắn về những gì nằm ngoài cuộc sống, Cuốn sách Sống và Chết của Tây Tạng cung cấp một góc nhìn khác với trọng lượng của riêng nó. [5]

Link sách tiếng Việt:

https://thuvienhoasen.org/a8224/tang-thu-song-chet

6. Tám Cổng Vào Thiền của John Daido Loori

Thiền tông có lẽ là tông phái Phật giáo nổi tiếng nhất ở thế giới phương Tây, và là điều mà nhiều người liên tưởng đến Phật giáo nói chung.

Thiền tông là một nhánh của Phật giáo Phát Triển (Đại thừa) xuất hiện lần đầu tiên ở Trung Quốc. Nó kết hợp những ý tưởng Phật giáo truyền thống với những ý tưởng được tìm thấy trong nền triết học Trung Quốc như Đạo giáo.

Từ “Zen” đã bị bóp méo rất nhiều kể từ khi nó được phổ biến ở phương Tây. Nguồn gốc của từ này có thể bắt nguồn từ từ “dhyana” của Ấn Độ, được nhập vào từ vựng tiếng Trung Hoa là “chan”, được phát âm là “zen” trong tiếng Nhật. Tiếng Việt dịch là "thiền".

Điều làm cho Thiền khác với các hình thức khác của Phật giáo là cách nó xây dựng dựa trên quá trình thiền định. Đáng chú ý nhất, nó giới thiệu các câu đố hầu như không thể nào giải được và các bài tập tư duy được gọi là công án.

Mục đích của những công án này là để tập trung tâm trí chỉ vào công án. (Trong Thiền tông, thuật ngữ “công án” này chỉ một phương pháp tu tập thiền định đặc biệt.)

Thiền công án và các khía cạnh khác của Thiền được đề cập trong Tám Cổng Vào Thiền. Đây là một cuốn sách nhập môn xuất sắc về Thiền tông, và thân thiện với sở thích của người phương Tây do tác giả là người phương Tây. [6]
* Chưa có bản dịch Việt sách này

7. Kinh văn và tác phẩm Phật giáo

Như đã đề cập trước đó, những lời dạy thực sự của Đức Phật được chứa trong một bộ sưu tập được gọi là “Thánh điển Pali”. “Thánh điển Pali” gồm ba phần gọi là Tipitakas (Tam tạng kinh điển). Tipitakas gồm có Luật tạng (Vinaya Pitaka), Kinh tạng (Sutta Pitaka) và Luận tạng (Abhidhamma Pitaka).  Kinh tạng (Sutta Pitaka) gồm có 5 phần gọi là Nikayas, được sắp xếp dựa trên độ dài của các bài giảng.

1.Trường bộ kinh (Dīgha-Nikāya; DN).
2.Trung bộ kinh (Majjhima-Nikāya; MN).
3.Tương Ưng Bộ kinh (Saṁyutta-Nikāya; SN).
4.Tăng chi bộ kinh (Aṅguttara-Nikāya; AN).
5.Tiểu bộ kinh(Khuddaka-Nikāya; KN).

Trong số 5 nikayas, các bài giảng dài và dài trung bình dễ dàng hơn với người mới bắt đầu. Ba tập còn lại đều là những bài đọc quan trọng, chúng giải quyết các chủ đề mang tính chất kỹ thuật hơn và rất lặp lại.

Thời điểm tốt nhất để tiếp cận là khi bạn cảm thấy mình đã hiểu rõ hơn về những điều cơ bản nhưng vẫn còn một số câu hỏi còn vướng mắc.

8. In the Buddha’s Words do Tỳ kheo Bodhi tuyển chọn và dịch

Mọi thứ trong cuốn sách này đều được chọn lọc trực tiếp sau đó được dịch từ Kinh điển Pali và hướng đến những Phật tử mới bắt đầu muốn đọc các văn bản nguồn, nhưng không biết bắt đầu từ đâu.

Bên cạnh chất lượng của bản dịch và văn bản, một điểm cộng lớn của cuốn sách này là Bhodi đã sắp xếp gọn gàng tất cả các tác phẩm được chọn lọc thành các chủ đề. Do đó, khi người đọc sách, tất cả các khái niệm đều nằm đúng vị trí và tương quan với nhau. Điều này đặc biệt hữu ích vì bản thân các bài kinh không có thứ tự cụ thể. [7]

Link bản dịch Việt:

https://thuvienhoasen.org/p21a25652/hop-tuyen-loi-phat-day-tu-kinh-tang-pali

9. Trường bộ kinh (Dīgha-Nikāya; DN).

Cuốn sách này bao gồm 34 bài kinh dài của Đức Phật, bao gồm các chủ đề đa dạng và phong phú như đạo đức, định lực, trí tuệ, những ngày cuối cùng của Đức Phật, duyên khởi, nguyên nhân của tà kiến và nhiều chủ đề khác.

Một số bài kinh phổ biến hơn là:

1. Digha Nikaya 22, nhấn mạnh vào thiền định, và tại sao chánh niệm là một thành phần quan trọng để loại bỏ đau khổ và như một con đường dẫn đến giác ngộ.

2. Digha Nikaya 15 phát triển khái niệm duyên khởi. [số 8]
Link: https://thuvienhoasen.org/a209/kinh-truong-bo-digha-nikaya 

10. Trung bộ kinh (Majjhima-Nikāya; MN).

Trung bộ kinh dài hơn đáng kể so với Trường bộ kinh (gần gấp đôi số trang) và chứa đựng những bài kinh có độ dài trung bình của Đức Phật.

Tuy nhiên, khi nói đến nội dung thực tế, có thể lập luận rằng Trung bộ kinh là bộ kinh thú vị nhất trong tất cả các nikayas, ít nhất là khi nói đến giá trị văn học của nó (nếu không muốn nói là giá trị triết học).

Bộ kinh chứa 152 bài kinh và thực tế hơn nhiều so với các bài kinh dài hơn trong Trường bộ kinh (Digha Nikaya). Trong Trung bộ kinh, Đức Phật tiếp xúc với mọi người thuộc mọi tầng lớp trong xã hội Ấn Độ cổ đại: hoàng tử, vua chúa, nông dân, triết gia.

Trên hết, phiên bản Trung bộ kinh này rất dễ đọc nhờ bản dịch xuất sắc của Bhikku Bodhi, một người thông thạo tiếng Anh, tiếng Pali, Phật giáo và tài năng viết lách. [9]
Link bản dịch Việt: https://thuvienhoasen.org/a573/kinh-trung-bo-majjhima-nikaya 

By Paul Bonea (Buddha Weekly)
https://buddhaweekly.com/the-best-buddhists-books-and-texts-for-beginners
Tịnh Thủy | BBT TVHS chuyển ngữ

NOTES

[1] What the Buddha Taught by Walpola Rahula Paperback: 151 pages Publisher: Grove Press; Revised ed. edition (1974) Language: English ISBN-10: 0802130313 ISBN-13: 978-0802130310

[2] With Each and Every Breath Paperback Publisher: Thanissaro Bhikku (2012) ASIN: B017DM65TM

[3] Mindfulness in Plain English by Henepola Gunaratana Paperback: 224 pages Publisher: Wisdom Publications; Anniversary edition (September 6, 2011 Language: English ISBN-10: 0861719069 ISBN-13: 978-0861719068

[4] Eight Mindful Steps to Happiness: Walking the Buddha’s Path by Bhante Henepola Gunaratana Paperback: 288 pages Publisher: Wisdom Publications (June 15, 2001) Language: English ISBN-10: 0861711769 ISBN-13: 978-0861711765

[5] The Tibetan Book of the Living and Dying by Sogyal Rinpoche Paperback: 444 pages Publisher: HarperSanFrancisco; 1st edition (June 26, 2012) Language: English ISBN-10: 0062508342 ISBN-13: 978-0062508348

[6] The Eight Gates of Zen by John Daido Loori  Paperback: 304 pages Publisher: Shambhala; 1 edition (September 10, 2002) Language: English ISBN-10: 1570629528 ISBN-13: 978-1570629525

[7] In the Buddha’s Words: An Anthology of Discourses from the Pali Canon (The Teachings of the Buddha)  Series: The Teachings of the Buddha Paperback: 512 pages Publisher: Wisdom Publications; First Printing edition (July 28, 2005) Language: English ISBN-10: 0861714911 ISBN-13: 978-0861714919

[8] The Long Discourses of the Buddha: A Translation of the Digha Nikaya (The Teachings of the Buddha)  Series: The Teachings of the Buddha Hardcover: 648 pages Publisher: Wisdom Publications; 2nd edition (June 15, 1995) Language: English ISBN-10: 0861711033 ISBN-13: 978-0861711031

[9] The Middle Length Discourses of the Buddha: A Translation of the Majjhima Nikaya (The Teachings of the Buddha)  Series: The Teachings of the Buddha Hardcover: 1424 pages Publisher: Wisdom Publications; 59410th edition (November 9, 1995) Language: English ISBN-10: 086171072X ISBN-13: 978-0861710720